Edvard Munch – malarz, grafik, sybmbolista i prekursor ekspresjonizmu urodził się w norweskim miasteczku Løten jako drugie dziecko lekarza wojskowego Christiana Muncha. Największy wpływ na kształtowanie się jego psychiki i późniejszego stylu malarskiego miały dwa wydarzenia z dzieciństwa – śmierć matki, a niedługo potem także siostry. Obie zabrała gruźlica.
Najsłynniejszy obraz Edvarda Muncha to Krzyk – dzieło, które stało się najwybitniejszym przykładem symbolizmu, ale także jednym z najbardziej rozpoznawalnych obrazów w całej historii malarstwa.
Niewiele osób wie, że Krzyk Edvarda Muncha ma cztery wersje, w których do przedstawienia tego samego motywu artysta użył różnych technik malarskich. W ten sposób w latach 1892-1895 powstała seria dzieł poświęconych śmierci, strachowi i miłości. Munch zatytułował ją Fryz życia.
Pierwszy obraz z 1893 roku w technice łączonej z wykorzystaniem farby olejnej, tempery oraz pasteli na kartonie przechowywany jest w Narodowej Galerii w Oslo, drugi, z 1910 roku, w temperze na kartonie znajduje się w Muzeum Muncha w Oslo. Tam też znajdziemy trzecią wersję, czyli obraz wykonany techniką pasteli. Najsłynniejsza czwarta wersja Krzyku Muncha, także w pasteli, była w posiadaniu prywatnego kolekcjonera Pettera Olsena, jednak w 2012 roku Olsen sprzedał ją za sumę niemal 120 mln dolarów. To jedna z najwyższych cen w historii aukcji malarstwa.
Munch Studiował w Królewskiej Szkole Sztuki i Wzornictwa w Kristianii (dzisiejsze Oslo).
We wczesnych latach swojej twórczości znajdował się pod silnym wpływem nihilisty Hansa Jægera, który namawiał go do przelewania na płótno własnych stanów emocjonalnych i psychicznych. I to właśnie „malarstwo duszy”ukształtowało jego charakterystyczny styl tworzenia.
Dzięki stypendium Edvard Munch studiował przez trzy lata (1889-1892) w Paryżu, gdzie spotkał się z dziełami Paula Gauguina, Vincenta van Gogha i Henri de Toulouse-Lautreca, od nich zaczerpnął sposób podejścia do roli i sposobu wykorzystania koloru w obrazie.
Wiele lat walczył z alkoholizmem i zaburzeniami nerwowymi, by po ciężkiej chorobie nerwowej osiąść w Norwegii. Przez większość życia tworzył obrazy symboliczne, pełne czytelnych obsesji erotycznych, uczucia samotności, przygnębienia, lęku przed chorobą i śmiercią. W stylu artysty dominują: silny kontur, płynna linia, zróżnicowany koloryt i ekspresja.
Twórczość Muncha wpłynęła bardzo silnie na malarstwo europejskie XX wieku, a przede wszystkim na stworzenie i spopularyzowanie ekspresjonizmu.
Munch zmarł 23 stycznia 1944 roku w Aker, obecnie jednej z dzielnic Oslo.
Inne ważne obrazy Edvarda Muncha:
Edvard Munch – Melancholia – 1891 rok, olej na płótnie, 72 x 98 cm, kolekcja prywatna.
Edward Munch – Taniec życia – 1890 rok, olej na płótnie, 125,5 x 190,5 cm, Narodowe Muzeum Sztuki, Architektury i Wzornictwa w Oslo
Edward Munch – Niepokój – 1894 rok, olej na płótnie, 94 x 74 cm, Muzeum Edvarda Muncha w Oslo.
Edward Munch – Pocałunek – 1897 rok, olej na płótnie, 99 x 81 cm, Muzeum Edvarda Muncha w Oslo.
Edward Munch – Wampir – 1895 rok, olej na płótnie, 91 x 109 cm, Muzeum Edvarda Muncha w Oslo.
Źródło: Domena Publiczna
KODE Art Museums and Composer Homes
Bergen, Norwegia
Nasjonalmuseet for kunst, arkutektur og design
Oslo, Norwegia
Munch Museum
Oslo, Norwegia
