Koszyk jest pusty

Egon Schiele

Egon Schiele

1890 Tulln an der Donau - 1918 Wiedeń

Ekspresjonizm

Obrazy Egona Schiele

Egon Schiele był austriackim malarzem i grafikiem, którego styl najbliższy jest secesji. Urodził się 12 czerwca 1890 roku, a zmarł 31 października 1918 roku w wieku zaledwie dwudziestu ośmiu lat. Uznawany jest za jednego z najważniejszych malarzy figuratywnych początku XX wieku.

Twórczość Egona Schiele stanowi oryginalną, wyjątkowo zindywidualizowaną interpretację zasad secesyjnej dekoracyjności, ale i jej inspiracji liniami natury. W dorobku artysty znajdziemy zarówno portrety, autoportrety czy pejzaże, jak i niezwykle ekspresyjne akty, przez wielu ze współczesnych Schielego uznawane za pornografię. Jako malarz Egon Schiele zasłynął z oddawanych w pracach intensywnych emocji i surowej seksualności. Skręcone kształty ciał i wyraziste linie pojawiające się w jego obrazach i rysunkach pozwalają zakwalifikować go jako wczesnego przedstawiciela ekspresjonizmu.

Wielce obiecujący malarz – Egon Schiele pod skrzydłami Klimta

Po śmierci ojca Schiele rozpoczął naukę w wiedeńskiej Kunstgewerbeschule, a rok później przeniósł się do Akademie der Bildenden Künste. W 1907 roku poznał tam Gustava Klimta, który od dawna już wspierał młodych twórców. Grafiki i obrazy Egona Schiele wydały mu się na tyle interesujące, że objął młodego artystę swoją kuratelą – poszukiwał dla niego modeli do pozowania, przedstawiał go marszandom, a czasem sam kupował jego prace. Wprowadzał go także w środowisko wiedeńskiej secesji, której ważną osobistością miał się wkrótce stać Schiele.

Dzięki pomocy Gustava Klimta, prace młodego Egona Schiele zostały wystawione na wiedeńskim Kunstschau w 1909 roku, obok prac Edvarda Muncha, Jana Tooropa i Vincenta van Gogha. Od tamtej pory regularnie brał udział w wystawach m.in w Pradze, Budapeszcie, Paryżu i Monachium.

Malarstwo Egona Schiele – zbyt odważne, zbyt niepokojące

Jednym z pierwszych nauczycieli Schielego w Akademie der Bildenden Kunste w Wiedniu był Christian Griepenkerl, malarz, którego ścisła doktryna i konserwatywne spojrzenie na sztukę doprowadziły do wyrzucenia młodego artysty z akademii po trzech latach nauki, w 1909 roku. Zaraz po tym wydarzeniu, wraz z innymi niezadowolonymi studentami, założył Schiele Neukunstgruppe. Było to nieformalne zrzeszenie młodych twórców, którzy szukali nowych artystycznych form wyrazu, a ostatecznie od podstaw stworzyli austriacki ekspresjonizm kolorystyczny. Bezpośrednią przyczyną powstania grupy i usunięcia artysty z uczelni była napisana przez Schielego broszura ze skargami, w której domagał się większej swobody obyczajowej i artystycznej. 

Egon Schiele – miłość, sztuka i… kłopoty

W 1911 roku artysta poznał siedemnastoletnią Wally, modelkę Gustava Klimta. Chcąc wydostać się z klaustrofobicznego ich zdaniem wiedeńskiego środowiska, przenieśli się razem do Krumau w południowych Czechach. Po jakimś czasie zostali wypędzeni z miasteczka, którego mieszkańcy stanowczo odrzucili ich swobodny styl życia, w tym rzekome zatrudnianie nastoletnich dziewcząt w charakterze modelek. Para zamieszkała w Neulengbach, 35 km od Wiednia. Tam Schiele ponownie popadł w kłopoty, a w 1912 roku został aresztowany za uwiedzenie młodej dziewczyny. Policja zajęła ponad sto jego rysunków, które uznała za pornograficzne. W areszcie spędził 24 dni, gdzie stworzył serię dwunastu obrazów przedstawiających trudności i dyskomfort związane z zamknięciem w celi więziennej.

W 1915 roku Schiele zdecydował się poślubić Edith Harms, mieszkającą w sąsiedztwie jego pracowni. Miał nadzieję nadal pozostawać też w związku z Wally, która jednak nie była zainteresowana takim układem. Trzy dni po ślubie, w związku z trwającą I Wojną Światową, Schiele otrzymał rozkaz zgłoszenia się do czynnej służby wojskowej. Ze względu na słabe serce został ostatecznie zatrudniony jako urzędnik w obozie jenieckim w pobliżu Muhling. Pozwolono mu rysować uwięzionych rosyjskich oficerów, a także spędzać czas z Edith.

Jesienią 1918 roku pandemia grypy hiszpańskiej, która pochłonęła ponad 20 milionów ofiar w Europie, dotarła do Wiednia. Edith, która była w szóstym miesiącu ciąży uległa chorobie 28 października. Egon Schiele zmarł zaledwie trzy dni później.

Tworczość Egona Schiele – dwudziestosiedmioletni „klasyk”

Po powrocie do Wiednia w 1917 roku Schiele postrzegany był już jako ważny i oryginalny twórca, zapraszano go do udziału w prestiżowych wystawach, a ceny jego dzieł zyskały na wartości. Od początku kariery artystycznej, a zwłaszcza po opuszczeniu Akademie der Bildenden Kunste, w końcu wolny od akademickich ograniczeń, w swoich pracach zgłębiał nie tylko ludzką postać, ale też seksualność. Jak sam twierdził, uwielbiał sprzeczności i ten dualizm widoczny jest w jego dorobku – życie i śmierć, erotyzm i dramat, lubieżność i cierpienie. Indywidualny styl Schielego i jego charakterystyczna kreska sprawiają, iż prace artysty są absolutnie oryginalne i łatwo rozpoznawalne.

W studiach nad ludzkim ciałem nie obawiał się ukazywania najbardziej intymnych szczegółów. Na potrzeby aktów stworzył własną technikę mieszaną, polegającą na użyciu w ramach jednej pracy na papierze akwareli, ołówków, węgla, dodatkowo stosując także gwasz.

Chociaż za życia – ze względu na tematykę i dosadność – prace Schilego były właściwie niesprzedawalne, dziś cieszą się popularnością i osiągają wysokie ceny aukcyjne sięgające kilkunastu milionów dolarów. Najważniejsze jednak, że dostrzegane jest ich piękno – trudne, kontrowersyjne, ale bezapelacyjnie wyjątkowe.


Prace artysty
przeglądaj więcej obrazów w katalogu (70)

Korzystając z naszej strony, wyrażasz zgodę na stosowanie plików cookie. Możesz je wyłączyć w ustawieniach swojej przeglądarki.

Zgadzam się Więcej