Obrazy Francisca de Goya
Francisco de Goya (1746-1828) był hiszpańskim malarzem, grafikiem i portrecistą, który tworzył na przełomie XVIII i XIX wieku, a jego styl ewoluował od baroku i rokoka poprzez romantyzm do preimpresjonizmu, choć zawsze wymykał się prostym klasyfikacjom. Był nadwornym malarzem hiszpańskich władców – Karola III, Karola IV i Ferdynanda VII oraz jednym z najwybitniejszych artystów swoich czasów. Twórczość Francisco de Goya wpłynęła na takich malarzy jak Pablo Picasso, Salvador Dalí, Paul Cezanne, Edgar Degas czy Vincent van Gogh.
Malarz Francisco de Goya urodził się w Fuendetodos w Hiszpanii w 1746 roku. Swoją długą karierę rozpoczął w wieku 14 lat, studiując malarstwo pod kierunkiem José Luzána, po czym kontynuował studia artystyczne w Madrycie i Rzymie. Po powrocie z Włoch w 1773 roku poślubił Josefę Bayeu. Para miała siedmioro dzieci, ale tylko jedno z nich, ich syn Francisco Javier de Goya, dożyło dorosłości.
Obrazy Francisca de Goya – nadworny portrecista i karykaturzysta
W 1786 roku Goya został malarzem nadwornym hiszpańskiej rodziny królewskiej, co zaowocowało powstaniem licznych portretów i karykatur gobelinowych na zlecenie króla Karola III i króla Karola IV, w tym słynnego Portretu rodziny Karola IV Hiszpańskiego. Reprodukcje obrazów Francisca de Goya z tego okresu są dziś chętnie nabywane jako element wystroju nieruchomości w stylu klasycznym.
Malarstwo Francisca de Goya – nagła zmiana stylu
W 1793 roku nierozpoznana choroba pozostawiła Goyę głuchym, co z pewnością przyczyniło się do zmiany tonu jego sztuki. W 1808 roku, kiedy Francja napoleońska okupowała Hiszpanię, Goya pozostał w kraju i wyrażał swoje antywojenne przekonania za pomocą akwafort i obrazów, takich jak seria Okropności wojny, Drugi maja 1808 czy Trzeci maja 1808 roku. Rozstrzeliwanie powstańców madryckich na wzgórzu księcia Pio.
W tym czasie Goya stworzył także serię mrocznych i ponurych rycin o tematyce politycznej ułożonych w cykl Szaleństwa oraz serię litografii przedstawiających sceny walk byków zatytułowaną Byki z Bordeaux.
Jednym z najbardziej godnych uwagi późnych projektów artystycznych Goi był cykl Czarne obrazy z lat 1819–1823 – seria czternastu dzieł malarskich wykonanych na ścianach tzw. Domu Głuchego, czyli madryckiej posiadłości Goi. Obrazy te przedstawiały motywy szaleństwa i zdradzały ponure refleksie artysty w kontekście oceny człowieczeństwa. Po ukończeniu Czarnych Obrazów Goya wraz ze swoją młodą służącą i podobno kochanką, Leocadią Weiss, udał się na emeryturę do Bordeaux we Francji. Pogorszenie wzroku i udar uniemożliwiły twórcy artystyczne poszukiwania. Goya zmarł 16 kwietnia 1828 roku w wieku 82 lat.
Portrety Francisca de Goya i inne jego dzieła – charakterystyka stylu i techniki
Goya był mistrzem akwatinty, która nadawała jego akwafortom wygląd podobny do rysunków akwarelowych. Wspaniałe efekty tonalne sprawiły, że jego akwafortowe Kaprysy – seria osiemdziesięciu prac z lat 1797 – 1798 – stały się symbolem najwyższego kunsztu w tej dziedzinie.
Goya wykorzystywał w swej twórczości różne techniki artystyczne i materiały, od fresku, poprzez olej na płótnie i tekturę, aż po gobeliny i wspomniane już akwaforty. Jego prace obejmowały wiele stylów i zawierały elementy romantyzmu, realizmu i neoklasycyzmu, ale także neoimpresjonizmu.
Sztuka Francisco de Goi odnosiła się bezpośrednio do wydarzeń i procesów społecznych zachodzących w otaczającym go świecie. Jego akwaforty – w szczególności wspomniane już Kaprysy, Okropieństwa wojny, Szaleństwa i Tauromachia – były manifestacją jego przekonań na temat politycznych, społecznych i religijnych spraw jego czasów, a same motywy i postacie obecne na grafikach były często nienaturalne, wynaturzone, przypominające bardziej demony niż ludzi. Nawet bardziej formalne obrazy dworskie Goi przedstawiające hiszpańską rodzinę królewską wydawały się zawierać ukrytą satyryczną krytykę.
W późnych pracach Francisco Goi zauważalna jest wszechobecna ponurość – brak nadziei, zło, zagłada, przygnębienie. Jego schyłkowe Czarne Obrazy były odzwierciedleniem tego pesymistycznego nastawienia, a w ich treści ważniejsze było przeżycie emocjonalne niż fizyczna rzeczywistość – było to wczesną, ale niezwykle wyrazistą zapowiedzią ekspresjonizmu.
Francisco de Goya – najważniejsze dzieła artysty
Gdy rozum śpi, budzą się demony z cyklu Kaprysy
Co należy zrobić z cyklu Okropności wojny
Mleczarka z Bordeaux
Dwie staruchy jedzące zupę
Saturn pożerający własne dzieci
Szarża mameluków
Rozstrzelanie powstańców madryckich
Kolos
Najbardziej znane obrazy Francisca de Goya
Miasto na skale
Piknik
Sposób latania
Dyscyplina
Chłopiec w czerwieni
Lot czarownic
Psy na smyczy
Martwa natura ze złotymi leszczami
Maja naga
Maja ubrana
