Koszyk jest pusty

Jan Matejko

Jan Matejko

1838 Kraków - 1893 Kraków

Realizm

Obrazy Jana Matejki

Jan Matejko był polskim malarzem historycznym, batalistycznym, a także historiozofem. Stworzył narodową szkołę malarstwa historycznego, ale twórczość Jana Matejki to także portrety, malarstwo religijne, alegoryczne oraz romantyczne ujęcia postaci historycznych. Jego dzieła przedstawiają najważniejsze wydarzenia z historii Polski. Jako malarz Jan Matejko zasłynął przede wszystkim wielkimi przedstawieniami scen batalistycznych i historycznych, takimi jak Bitwa pod Grunwaldem z 1878 roku czy Hołd pruski z 1882 roku. 

Matejko urodził się 24 czerwca 1838 roku w Krakowie, zmarł również w Krakowie 1 listopada 1893 roku. Chociaż jego ojciec był czeskim imigrantem, w rodzinie Matejków panował od początku wyraźnie propolski klimat, który uwidaczniał się w sztuce artysty do końca życia. Obrazy Jana Matejki miały przypominać o wielkości Polski i doniosłych wydarzeniach z jej przeszłości – by podnieść na duchu ograbiony z ojczyzny naród. Reprodukcje obrazów Jana Matejki do dziś są jednymi z najlepiej sprzedających się dzieł w kraju.

Życie i malarstwo Jana Matejki

Matejko szybko zyskał sobie uznanie publiki i możnych współczesnej mu Europy. Dużo podróżował – do Monachium, Paryża, Wiednia, był niezwykle pracowity, a wiedzę poszerzał stale poprzez poszukiwania dokumentacyjno-historyczne oraz właściwie dobrane lektury. Pierwsze sprzedane w Polsce obrazy, czyli Śmierć Wapowskiego z 1861 oraz Otrucie królowej Bony  z 1859 roku pozwoliły mu osiągnąć niezależność finansową i kontynuować badania historyczno-artystyczne. Podczas powstania styczniowego Matejko intensywnie angażował się w pomoc materialną skierowaną do powstańców, wtedy też skonkretyzował się program jego twórczości. 

W 1865 wyjechał do Paryża, gdzie odebrał złoty medal za obraz Kazanie Skargi. Rok później otrzymał stypendium na wyjazd do Wiednia, gdzie studiował między innymi dawne malarstwo włoskie. W 1867 roku został laureatem Paryskiego Salonu, a jego obraz Rejtan – upadek Polski kupił cesarz Franciszek Józef. Kolejnym sukcesem Matejki było płótno Unia Lubelska  z 1869 roku, a międzynarodową renomę Matejki potwierdziło otrzymanie Legii Honorowej (najwyższego odznaczenia francuskiego) oraz trzy lata później otrzymanie członkostwa Académie des Beaux-Arts w Paryżu. Dzięki zdobytym funduszom w 1872 roku Matejko wykupił rodzinną kamienicę przy ulicy Floriańskiej w Krakowie, która dziś mieści jeden z oddziałów Muzeum Narodowego.

Nie tylko sceny historyczne, ale także portrety Jana Matejki cieszyły się wielkim uznaniem. Malował wiele podobizn sławnych osobistości swojej epoki, ale także twarze własnych dzieci, żony i przyjaciół.

Oprócz działalności artystycznej Matejko był także dyrektorem krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych oraz kierownikiem wydziału artystycznego na Kursach Wyższych dla Kobiet im. Adriana Baranieckiego. Zajmował się konserwacją krakowskich zabytków, a w 1878 roku wręczono mu w Krakowie symboliczne berło. W 1882 roku otrzymał honorowe obywatelstwo rodzinnego miasta oraz podarował papieżowi płótno Sobieski pod Wiedniem. Za obraz Dziewica Orleańska otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w roku 1888 został członkiem wiedeńskiego Stowarzyszenia Artystycznego.

Jan Matejko – najważniejsze dzieła

Spośród ponad trzystu płócien pozostawionych przez artystę najbardziej znane obrazy Jana Matejki to:

Bitwa pod Grunwaldem
Stańczyk
Unia Lubelska
Hołd pruski
Konstytucja 3 Maja 1791 roku
Portret trojga dzieci artysty
Wyrok na Matejkę
Śmierć Zygmunta Augusta w Knyszynie
Powtórne zajęcie Rusi


Prace artysty
przeglądaj obrazy w katalogu
Muzea posiadające prace artysty
Muzeum Narodowe w Warszawie Muzeum Narodowe w Warszawie Warszawa, Polska

Korzystając z naszej strony, wyrażasz zgodę na stosowanie plików cookie. Możesz je wyłączyć w ustawieniach swojej przeglądarki.

Zgadzam się Więcej