Koszyk jest pusty

Piet Mondrian

Piet Mondrian

1872 Amersfoort - 1944 Nowy Jork

Abstrakcjonizm Postimpresjonizm

Obrazy Pieta Mondriana

Piet Mondrian, a właściwie Pieter Kornelius Mondriaan, był holenderskim malarzem uznawanym dziś za jednego z trzech prekursorów abstrakcjonizmu. Zanim jednak zaczął malować swoje charakterystyczne kwadraty, jego twórczość ewoluowała od na wpół realistycznych, bliskich impresjonizmowi przedstawień natury i architektury. Jest także twórcą neoplastycyzmu, czyli kierunku w sztuce, który jako pierwszy postulował w malarstwie abstrakcję geometryczną. Polegała ona na używaniu wyłącznie pionowych i poziomych linii dzielących płaszczyznę na kwadraty i prostokąty oraz trzech barw podstawowych – czerwieni, niebieskości i żółci, a także trzech „nie-barw” – czerni, bieli i szarości.

Piet Mondrian – życie rodzinne i zawodowe

Mondrian urodził się 7 marca 1872 roku w holenderskim Amersfoort jako syn nauczyciela rysunku o tych samych imionach i nazwisku, co artysta. Miał czwórkę rodzeństwa. Początkowo rysunku uczyli go wuj i ojciec, następnie zdobył zawód nauczyciela plastyki, by w 1897 roku ukończyć Akademię Sztuk Pięknych w Amsterdamie. Piet Mondrian obrazy swoje wystawiał już jako student, bo od 1893 roku.

W kolejnych latach życia przenosił się do Francji, Anglii, Stanów Zjednoczonych, by okresowo wracać do Holandii. Zmarł na zapalenie płuc 1 lutego 1944 roku w Nowym Jorku.

Piet Mondrian – dzieła i okresy twórcze

Historycy sztuki dzielą rozwój artystyczny Mondriana na cztery główne etapy powiązane luźno z miejscami zamieszkania artysty.

Okres pierwszy – 1880-1904 – Holandia

W tym czasie prace artysty z perspektywy późniejszych osiągnięć uznać można za klasyczne i raczej realistyczne, choć bliskie były impresjonizmowi, pointylizmowi i fowizmowi.

Okres drugi – 1908-1911 – Holandia

W 1908 roku Mondrian wstąpił do amsterdamskiego Towarzystwa Teozoficznego, którego członkowie wierzyli w kosmiczną harmonię, w której duch jednoczy się z materią – idee te znalazły wyraźne odzwierciedlenie w pracach artysty. Zaczął używać nierealistycznych, kontrastujących ze sobą barw, a dzieła najbardziej charakterystyczne dla tego okresu to Bosch: Las w pobliżu Oele, Wieczór: Czerwone drzewo, Latarnia morska w Westcapelle, Młyn; Czerwony młyn i tryptyk Ewolucja.

Okres trzeci – 1911-1915 – Paryż/Holandia

Obrazy Mondriana z tych lat prezentują widoczne wpływy Picassa i Braque’a – kubistów z ich geometryzacją przedstawianych obiektów. Warto zwrócić uwagę na dwie martwe natury ze słoikiem imbiru z przełomu lat 1911-12, z których pierwsza – choć w uproszczony sposób – dość realistycznie odzwierciedla malowane przedmioty, druga zaś ogranicza je do abstrakcyjnych struktur.

Piet Mondrian – Kwitnąca jabłoń

To dzieło namalowane w kilku wersjach w 1912 roku w niezwykle sugestywny sposób ukazuje ścieżkę rozwoju artystycznego stylu Mondriana – od stosunkowo realistycznego przedstawienia rozłożystej jabłoni do jej szkieletu zredukowanego do pnia i konarów zaznaczonych tylko wypukłymi liniami i kolorem.

Kolejnym etapem były obrazy Mondriana prezentujące owalne kompozycje stworzone z pionowych i poziomych linii tworzących proste figury geometryczne – kwadraty i prostokąty.

Okres czwarty – 1915-1944 – Holandia/ Paryż/ Londyn/ Nowy Jork

W 9017 roku wokół czasopisma De Stijl Mondrian założył w Lejdzie artystyczne ugrupowanie o tej samej nazwie. To właśnie w nim opublikował kilka artykułów, definiując w nich idee neoplastycyzmu. 

Konsekwentnie stosował stworzony przez siebie styl, coraz bardziej go upraszczając. Pierwsze neoplastyczne kompozycje składały się z prostokątów wypełnionych podstawowymi kolorami, bez linii, na białym tle. Czarne linie wprowadził do prac w 1919 roku. Tytuły prac Mondriana w większości ograniczające się do słowa kompozycja z dopiskiem, co jasno ukazywało przechylenie szali stylu w stronę abstrakcji.

Od 1921 roku artysta zaczął tworzyć kompozycje z dużych prostokątów i kwadratów, o silnie zaznaczonym na czarno konturze, których jednobarwne pola wypełniały kolory czerwony, żółty i niebieski. W 1921 roku powstała słynna Kompozycja w czerwieni, żółci i błękicie.

Pod wpływem nowojorskiego zgiełku, energii i optymizmu zrezygnował Mondrian z czarnych konturów i od tej pory jego prace – nadal wykorzystujące podstawowe kolory, stały się bardziej lekkie. Zamiast linii stosował początkowo kolorowe pasy, później tworzył je z maleńkich barwnych kwadracików.


Prace artysty
przeglądaj więcej obrazów w katalogu (33)

Korzystając z naszej strony, wyrażasz zgodę na stosowanie plików cookie. Możesz je wyłączyć w ustawieniach swojej przeglądarki.

Zgadzam się Więcej