Koszyk jest pusty

Pieter Bruegel Starszy

Pieter Bruegel Starszy

1525 Broghe - 1569 Bruksela

Renesans

Pieter Bruegel Starszy

Pieter Bruegel Starszy był niezwykle oryginalnym malarzem niderlandzkim, żyjącym i tworzącym w połowie XVI wieku. Urodził się około 1525 roku (dokładne miejsce urodzenia pozostaje trudne do ustalenia), a zmarł 9 września 1569 roku w Brukseli. Zasłynął jako najważniejszy artysta holenderskiego i flamandzkiego malarstwa renesansowego, malarz i grafik znany z tworzenia krajobrazów i scen rodzajowych z życia chłopów.

Twórczość Pietera Bruegela – styl przekazywany w genach?

Sztuka Bruegela odcisnęła piętno nie tylko na malarstwie niderlandzkim i europejskim, ale także na rodzinie artysty. Doskonałymi twórcami byli zarówno synowie Bruegela - Pieter Bruegel Młodszy i Jan Bruegel Starszy, zwany Aksamitnym, jak i dwaj synowie Jana oraz jego wnuk. Wszyscy oni malowali w bardzo podobnym do nestora stylu, zajmując się często również kopiowaniem jego prac. Istotne jest, że każdy z nich zasłynął jako ceniony, oryginalny malarz. Pieter Bruegel przekazał im więc nie tylko talent, ale niejako wyznaczył ścieżkę rozwoju twórczego. Malowanie według „szkoły” czy silne inspirowanie się czyjąś twórczością było zresztą w tamtych czasach powszechnym zjawiskiem, więc nie postrzegano tych praktyk jako naśladownictwa, czy braku własnego stylu.

Obrazy Pietera Bruegela – niezwykle oryginalne kamienie milowe

Malarstwo Pietera Bruegela trudno pomylić z dziełami jakiegokolwiek innego twórcy, oprócz epigonów i uczniów samego artysty oczywiście. Jego bardzo charakterystyczne prace przedstawiają zwykle wiele drobnych postaci i szczegółów osadzonych często w monumentalnym, górującym nad całą kompozycją krajobrazie. Wiele elementów twórczości Bruegela zapisało się w historii sztuki i przyczyniło do rozwoju malarstwa europejskiego.

Przede wszystkim twórca ten utrwalił rozwijające się już w XVI wieku malarstwo rodzajowe – liczne z jego obrazów przedstawiają życie chłopów i prostych mieszczan, ukazując ich podczas wykonywania codziennych czynności. Uwagę zwraca także sposób, w jaki Bruegel łączył dotychczas dwa odrębne tematy malarskie – krajobraz i sceny rodzajowe. To połączenie zastosował jako pierwszy w pokoleniu twórców, dla których tematy religijne przestały być jedynym i naturalnym przedmiotem malarstwa. Również jako pierwszy malarz zachodni tworzył pejzaże dla nich samych, a nie jako tło dla scen religijnych.

Pieter Bruegel – renesans nierenesansowy

Chociaż Bruegel tworzył w epoce renesansu i u progu kariery odbył długą podróż po Włoszech – kolebce tego prądu, jego malarstwo pozostaje w pewien sposób wierne tradycji niderlandzkiej, chociaż i jej się od początku wymykało, tworząc wyjątkową i jedyną w swoim rodzaju estetyczną jakość. Oryginalność przedstawień Breugela porównać można jedynie z twórczością Hieronima Boscha, który zresztą pozostawał dla Bruegela wyraźną inspiracją i tak jak on, stał się jednym z najważniejszych malarzy Niderlandów.

Pieter Bruegel – dzieła, które zaskakując uczyły

Obrazy Bruegela odstawały od renesansu nie tylko niekonwencjonalną nawet jak na Niderlandy formą, ale także treścią. Wiele w nich moralizatorstwa, ośmieszania ludzkich przywar, zachęty do refleksji na życiem doczesnym – wartości bliższych chrześcijaństwu niż sztuce antyku. Pomimo tego nie znajdziemy w twórczości artysty scen stricte religijnych, a przekaz często nie jest prosty i bezpośredni, a raczej ujęty w nawias ironii, dowcipu i satyry. Dzięki takim zabiegom prace artysty przykuwały uwagę bardziej niż klasyczna twórczość spotykana na co dzień, a więc i siła rażenia ich treści była większa.

Najważniejsze obrazy Pietera Bruegela

W ciągu niezbyt długiego, bo tylko 44-letniego życia, stworzył Bruegel ponad czterdzieści obrazów w dużych formatach i wiele grafik. To właśnie rysownicze początki stały za zamiłowaniem twórcy do szczegółu, tak charakterystycznego dla jego stylu. Wśród najważniejszych i najsłynniejszych obrazów artysty lub takich, które są mu przypisywane, warto wymienić chociażby:

Pieter Bruegel, Upadek Ikara (właściwie: Pejzaż z upadkiem Ikara), ok. 1557 roku, olej na płótnie, 73,5 x 112 cm, obecnie obraz znajduje się w Królewskich Muzeach Sztuk Pięknych w Brukseli – w 1996 r. zakwestionowano fakt, że autorem „Ikara” jest Bruegel. „Według oficjalnej strony muzeum nie ma pewności co do autorstwa obrazu, ale kompozycja z całą pewnością jest Bruegla. Brakuje dokumentów i wzmianek historycznych, obraz jest niesygnowany. Być może mamy do czynienia z kopią zaginionego oryginału.” – za Wikipedia.pl.

Pieter Bruegel, Wieża Babel, 1563 rok, olej na desce – obraz namalowany został w dwóch wersjach. Pierwsza, która obecnie znajduje się w Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu ma wymiary 114 x 155 cm. Druga wersja, nazywana „Małą Wieżą Babel” znajduje się w Museum Boijmans Van Beuningen w Rotterdamie i ma wymiary 60 x 74,5 cm.

Pieter Bruegel, Wielkie ryby jedzą małe ryby, ok 1557 r., ołówek na papierze, 21,5 x 30,2 cm – rysunek ten funkcjonował pod sfałszowaną sygnaturą przypisującą jego autorstwo Hieronimowi Boschowi (który zmarł dziesięć lat przed narodzinami Bruegela). Praktyk takich niejednokrotnie dopuszczał się właściciel antwerpskiej Galerii Cztery Wiatry Hieronymus Cock, dla którego Bruegel pracował jako rysownik na początku kariery. Chodziło oczywiście o podniesienie wartości grafiki.


Prace artysty
przeglądaj więcej obrazów w katalogu (33)
Muzea posiadające prace artysty
Gemäldegalerie Gemäldegalerie Berlin, Niemcy

Korzystając z naszej strony, wyrażasz zgodę na stosowanie plików cookie. Możesz je wyłączyć w ustawieniach swojej przeglądarki.

Zgadzam się Więcej